SYNDROM PŁASKIEJ GŁOWY / PLAGIOCEFALIA UŁOŻENIOWA – LECZENIE

PLAGIOCEFALIA

Plagiocefalia ułożeniowa czyli „skośnogłowie” jest najczęściej występującym u niemowląt rodzajem deformacji czaszki. Plagiocefalia ułożeniowa w ostatnich latach jest szczególnie często diagnozowana i leczona, co jest prawdopodobnie przyczyną kampanii promującej spanie niemowląt na plecach. Choć założenie akcji jest słuszne, a jej wprowadzenie zmniejszyło o około 40% występowanie SIDS, czyli Zespołu Nagłej Śmierci Niemowląt, to jednak efektem ubocznym okazał się wzrost ilości przypadków plagiocefalii ułożeniowej. Czaszka niemowlaka jest bardzo miękka i plastyczna, co sprawia, że każdy długotrwały ucisk na małym jej obszarze może spowodować zniekształcenie.

Inną przyczyną plagiocefalii jest kręcz szyi, będący wrodzoną dystrofią mięśniową, która występuje u około 85% dzieci z plagiocefalią. Dzieci z kręczem szyi posiadają jednostronnie skrócone mięśnie szyi i karku, które zmniejszają zakres ruchu główki w przeciwną stronę. W konsekwencji wybierają w czasie snu tylko jedną pozycję, z główką obróconą na bok. Nawyk długotrwałego leżenia z główką na jednym boku może najczęściej skutkować widoczną asymetrią twarzy.

W przypadku plagiocefalii, patrząc na główkę dziecka z góry, jej kształt przypomina równoległobok.

Uwaga! Plagiocefalia ułożeniowa pozostawiona bez leczenia może prowadzić do asymetrii twarzy dziecka, a w niektórych przypadkach można zauważyć następujące poważne zmiany w kształcie:

• jedno oko wydaje się większe od drugiego (jest wysunięte)
• występuje asymetryczne ułożenie oczu
• występuje asymetryczne ułożenie uszu (jedno ucho jest wysunięte, drugie cofnięte)
• z jednej strony czoło jest bardziej uwydatnione
• z jednej strony policzek wydaje się pełniejszy

BRACHYCEFALIA

Brachycefalia to schorzenie zwane „krótką głową” polegające na równomiernym, symetrycznym spłaszczeniu całej tylnej części czaszki.

DOLICHOCEFALIA

Ten rodzaj deformacji przejawia się bocznym, obustronnym spłaszczeniem głowy, która wydaje się być dłuższa i węższa. Takie zniekształcenie występuje najczęściej u wcześniaków lub w przypadku zaklinowania się główki dziecka pod żebrami w trakcie ciąży.

KRANIOSYNOSTOZA

Kraniosynostoza uznawana jest za bardzo poważny stan chorobowy, który powstaje w wyniku przedwczesnego zrostu jednego lub kilku szwów czaszkowych dziecka. Podczas badania zniekształconej głowy, w miejscu zrośniętego szwu można wyczuć dłonią jego krawędź.  Kraniosynostozę można potwierdzić w badaniu rentgenowskim lub za pomocą tomografii komputerowej.

Niniejsza strona oraz produkty HeadCare nie dotyczą przypadków, w których spłaszczenie głowy spowodowane jest kraniosynostozą.

SKĄD SIĘ BIORĄ ZNIEKSZTAŁCENIA UŁOŻENIOWE GŁOWY?

Plagiocefalia i inne zniekształcenia ułożeniowe główki dziecka najczęściej powstają w wyniku przyjmowania przez dziecko w czasie snu tej samej pozycji oraz długiego leżenia i nacisku głowy dziecka na twardą powierzchnię materaca.

Spłaszczenie główki może również pojawić się już w łonie matki. Jego powodem może być nieprawidłowe ułożenie dziecka w macicy, niewystarczająca lub zbyt duża ilością płynu owodniowego, wady czy też nowotwory macicy, ciąża mnoga lub nadmierna masa płodu. W czasie samego porodu może także dojść do urazu powodującego zniekształcenie główki, na przykład w momencie przejścia przez wąski kanał rodny. Na deformację główki są narażone również wcześniaki, które spędzają w inkubatorze dużo czasu w jednej pozycji.

Problemy z zespołem płaskiej główki po porodzie związane są z:

• miękką i plastyczną czaszką noworodka i jej szybkim rozwojem w pierwszych 3-4 miesiącach życia,
• długimi godzinami spędzanymi w jednej pozycji,
• nierozwiniętymi i słabymi mięśniami szyi – główka dziecka podczas leżenia prawie zawsze pozostaje w tej samej pozycji.

TORTICOLLIS – KRĘCZ SZYI

„Kręcz szyi” (Torticollis) jest to schorzenie spowodowane zmianami w obrębie mięśni szyi lub kręgosłupa szyjnego, które doprowadzają do przymusowego przechylenia się główki dziecka w stronę jednego barku z jednoczesnym zwróceniem twarzy w stronę przeciwną oraz jej lekkim uniesieniem ku górze. Kręcz szyi może być spowodowany różnymi przyczynami, dzięki czemu można wyróżnić kilka jego rodzajów:

• kręcz pochodzenia mięśniowego – jest skutkiem skrócenia mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego po jednej stronie, spowodowanego na przykład nieprawidłowym rozwojem naczyń krwionośnych w obrębie mięśnia, co prowadzi do jego zwłóknienia. Tego rodzaju kręcz szyi może pojawić się w związku z zapaleniem mięśnia, jego zwyrodnieniem czy też nieprawidłowym rozwojem lub urazowym wylewem krwi do mięśnia. Kręcz jest diagnozowany między innymi poprzez badanie zakresu ruchomości szyi w obu kierunkach, oraz za pomocą badania palpacyjnego mięśnia MOS, wykonywanego w celu zlokalizowania wrzecionowatego zgrubienia mięśnia w postaci małego guzka.
• kręcz pochodzenia kostnego – powstaje w wyniku asymetrycznego ukształtowania kręgosłupa szyjnego. Przyczyny tego stanu mogą być różne, można tu wymienić asymetryczne ukształtowanie kręgów szyjnych, wady pojedynczych kręgów czy też zespoły wad, wśród których znajduje się m.in. zespół Klippla-Feila. W tym rodzaju kręczu szyi asymetria napięcia mięśni mostkowo-obojczykowo-sutkowych nie występuje,
• kręcz ułożeniowy – najczęstszą przyczyną powstania ułożeniowego kręczu szyi jest nieprawidłowa pozycja płodu w macicy,
• kręcz nabyty – może być spowodowany wieloma zmianami chorobowymi, związanymi z urazowym uszkodzeniem kręgosłupa czy też ze zmianami zapalnymi lub chorobami układowymi. Kręcz może być też wynikiem wynikiem kompensacyjnego przechylania głowy spowodowanego innym schorzeniem, na przykład wadą wzroku lub słuchu.